Kumpas (Caliper) nedir? Ne işe yarar?
Kumpas sanayide kısaca bir şey üretilen herhangi bir yerde kullanılabilecek en temel ölçü aletlerinden biridir denilebilir. Kumpaslar çene kısımlar, kılış kısmı ve üzerinde bulunan bölüntüler sayesinde hassas ölçümler yapmaya yarayan bir ölçü aletidir.
Kumpaslar sayesinde bir parçanın dış ölçüsü, iç ölçüsü, derinliği, parçaların kalınlığı,kama kanalları, segman kanalları, iç ve dış çap ölçümleri gibi bir çok ölçüm yapmaya yararlar.
Kumpaslar verniyer kısmında bulunan bölüntüler sayesinde çeşitli hassasiyet değerlerine sahiptirler. Yapacağınız ölçüme göre bu hassasiyet değerine karar vermeniz gerekir.
Kısaca bu hassasiyetler 0,10 mm (1/10 luk), 0,05 mm (1/20 lik), 0,02 mm (1/50 lik), 0,01 mm (1/100 lük) değerlerinden kumpaslar üretilebilir. 1/100 lük kumpas diğerlerine göre daha hassas bir ölçüm sunar.
Kumpasta ölçünün okunması cetvel üzerinde bulunan çizgiler ve verniyer üzerindeki çizgilerin çakışması ile olur. İlk olarak verniyer üzerinde bulunan 0 (sıfır) cetvelde hangi rakam üzerinde veye hangi rakamların arasında ona bakılır. Daha sonra da verniyerdeki çizgi cetvelde hangi çizgi ile çakışıyor ona bakılır.
Kumpaslar da her ölçü aleti gibi oldukça sık kullanılırlar. Bu yüzden de çabuk yıpranabilirler. Bu da zamanlar kalibre edilmeleri gerektiği anlamına gelir. Kumpas parçaları arasında yani hareketli parçalarının arasında fazla boşluk olmamalıdır. Zaten kumpası kullandıkça bu boşluğun normalde ne boyutta olması gerektiğini kendiniz de anlayabilirsiniz. Ayrıca kumpaslar kirden, pastan, aşırı sıcak ve soğuktan, çarpmalardan ve ezilmelerden korunmalıdır.
“Eğeleme ve el tesviyeciliği nedir?”
Çok çeşitli kumpas bulunur. Bunlar;
- Derinlik kumpası
- İç ve dış çap kanal kumpası
- Saatli kumpaslar
- Dijital kumpaslar
- Merkez ölçüm kumpası
- Uzun çeneli kumpaslar
- Modül kumpası
ve daha farklı çeşitleri bulunur.
