Uzay ile ilgili makalelerin çoğaldığı zamanımızda ışığı anlamak oldukça önemlidir. Peki ışık hızı nedir? Işık ne kadar hızlıdır?
Öncelikle kısa olarak tanımlamak gerekirse ışık hızı ışığın boşluktaki hızına verilen isimdir. Işık bir boşluk içerisinde saniyede 299.792.458 m (buna saniyede yaklaşık olarak 300 bin km de denilebilir.) ‘dir. Işık hızının sembolü ise Latince hız anlamında olan “celeritas” kelimesini temel alır ve “c” olarak gösterilir.
Tarihteki ilk ölçüm
Yunan filozof Empedokles ışığın sınırlı bir hızı olduğunu iddia eden ilk kişidir. Empedokles’e göre bir yerden bir yere giden ışığın belirli bir hızı olmalıydı. Aynı zamanda bir İslam bilgini olan Biruni de aynı görüşe sahip olmuştur. Ayrıca ışığın sesten daha hızlı olduğunu gözlemlemiştir.
Işık hızını ilk olarak 1676 yılında Danimarkalı bir astronom olan Ole Rømer ölçmüştür. Gözlemi sonucunda ışık hızını saniyede 220 bin km olarak ölçmüştür. Ölçüme bakılacak olursa oldukça başarılı bir ölçüm olduğunu söyleyebiliriz. O zamanki duruma göre %26 olan bir hata ile ölçümünü gerçekleştirmiştir.
İlerleyen zamanlarda ise Louis Essen 1950 yılında ışık hızını saniyede 299.792,5±1 km olarak ölçmüştür. Daha sonraları ise 1975 yılında ışık hızı saniyede 299.792.458 m olarak kararlaştırılmıştır. Bu gibi bir hızdan bahsederken insan için hayal etmesi oldukça zordur. Ancak bir örnek vermek gerekirse; Güneş ışığı dünyaya 8,3 dk’da ulaşmaktadır. Işığın ne kadar hızlı olduğunu siz düşünün.
Işık yılı
Işık hızının yanında ışık yılı da kulağımızın aşina olduğu bir birim. Buna rağmen bazen ışık yılını tanımlarken karışıklıklar olabiliyor. Işık yılının tanımına gelecek olursak; ışığın boşlukta bir yılda (güneş yılı) katettiği mesafedir. Bu birim genellikle astronomi biliminde kullanılmakla beraber uzaklık ölçümünde kullanılır.
Bir ışık yılı 9,4607× 10^12 (yaklaşık olarak 10 trilyon) km’dir. Işık bu kadar hızlı olmasına rağmen bize en yakın yıldız olan Proxima Centauri ile güneş arasındaki mesafe yaklaşık olarak 4,22 ışık yılıdır. Aslında ışık insanlığa bu evrende ne kadar küçük bir nokta olduğunu anlaması açısından oldukça önemlidir.
